Ağrısız Doğum 

Doğum ağrısı, bilinen en şiddetli ağrılardan biri olarak tanımlanmaktadır. Doğumun başlamasıyla birlikte, rahimde kasılmalar ve ağrılar ortaya çıkması, sürecin bir parçası olarak kabul edilmektedir. Bu durum, doğum yaparak anne olmak isteyen kadınların çoğu için ciddi gerginlikler meydana getirmekte, hatta doğum gibi eşsiz bir sürecin korkulu bir kabusa dönüşmesine sebep olmaktadır.

Epidural anestezi yoluyla, yani diğer adıyla ağrısız doğum, eşsiz doğum sürecinin anneler için daha konforlu hale getirilmesi amacıyla geliştirilmiş bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Günümüz koşullarında, özellikle normal doğum için altın standart olarak kabul edilen epidural anestezi yoluyla, ağrısız doğum yapılabilmekte ve yaşamın en güzel deneyimlerinden biri doğum sancılarının kaygısı ve gerginliği olmadan gerçekleştirilebilmektedir.

Ağrısız Doğum Nedir?

Doğum sırasında meydana gelen şiddetli ağrılar, rahim ve rahim ağzında oluşan kasılmalardan, aynı zamanda leğen kemiği ile perine dokularının gerilmesinden kaynaklanmaktadır. Özellikle ilk doğumlarda ve adet dönemi sıkıntılı geçen kişilerde, doğum sancıları daha şiddetli şekilde gerçekleşebilmektedir. Doğum sırasında meydana gelen şiddetli sancılar, annede yorgunluk meydana getirmekte ve gerilimin de etkisiyle doğum süresine etki edebilmektedir. Bu bakımdan özellikle son zamanlarda, epidural anestezi yoluyla gerçekleştirilen ağrısız doğumlar tercih edilmektedir.

Ağrısız doğumlarda, rahimde oluşan kasılmanın meydana getirdiği şiddetli sancılar, anneye bel bölgesinden ilaç enjekte edilmesi yoluyla engellenmektedir. Anneye enjekte edilen ilaç ile bel bölgesindeki sinirler uyuşturulmakta ve böylece anne uyanık haldeyken, acı çekmeden doğum gerçekleştirilebilmektedir.

Ağrısız Doğumda Epidural Anestezi Nasıl Yapılmaktadır?

Doğum, anne rahmindeki bebeğin doğum kanalından ilerleyerek dışarı çıkmasıdır. Bebeğin doğum kanalı yolundan dışarı çıkabilmesi için şiddetli kasılmalar meydana getirmesi gerekmektedir. Rahim boynunun genişlemesi ve doğum kanalının bebeğin çıkabilmesi için açılması durumu, annede ritmik kasılmalar ve şiddetli ağrılar meydana getirmektedir. Sonraki evrede bebeğin doğum kanalından aşağıya inip dışarı çıkarken kasık ve kalça tabanındaki yumuşak dokuları germesiyle hissedilen doğum sancıları, epidural anestezi yoluyla gerçekleştirilen ağrısız doğum ile etkisiz hale getirilebilmektedir. Ağrısız doğum girişimleri öncesi, anneye gerekli muayeneler gerçekleştirilmekte ve değerlendirmeler yapılmaktadır. Ardından gerçekleştirilen işlemleri şu şekilde sıralayabilmekteyiz;

• İşlemin yapılacağı bölgedeki cilt ve cilt altı dokular uyuşturulmaktadır.
• Kalınlığı yaklaşık 1mm olan özel iğne kullanılarak ciltten yaklaşık 4-6 cm derinlikteki “epidural” mesafeye ulaşılmaktadır.
• Epidural mesafede, iğnenin içinden 0,5 mm kalınlıkta bir kateter omuriliğe yerleştirilmektedir.
• Omuriliğe takılan kateter yoluyla bel bölgesi ve belin alt kısmını uyuşturan anestezik madde uygulanmaktadır.
• Anestezik ilaçların uygulanmasından yaklaşık 15 dakika sonra anne adayı, kasılmaları hissettiği halde, ağrı duymamaya başlamaktadır.

Epidural anestezi yöntemi ile gerçekleştirilen ağrısız doğum, genellikle normal doğumda kullanılan bir yöntem olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak epidural anestezi yöntemiyle başlayan normal doğumların, herhangi bir nedenle gerçekleşemediği durumlarda, belden takılan epidural kateter yoluyla ilaç dozu ve konsantrasyonu ayarlanarak sezaryen doğum sırasında da uygulanabilmektedir.

Epidural anestezi, tecrübeli kişilerce uygulandığı zaman başarı oranı oldukça yüksek olan ve yan etkileri düşük işlemler olarak karşımıza çıkmaktadır.

Ağrısız Doğum Nasıl Gerçekleştirilmektedir?

Epidural anestezi, rahim kasılmaları düzenli hale geldikten sonra, rahim ağzı ortalama %60-70 oranında inceldiği zaman ve açıklığı 4cm’ye ulaştığında, yani sancılar anneyi rahatsız etmeye başladığında uygulanmaktadır. Epidural anestezinin bu aşamadan önce uygulanması, kasılmaları etkileyerek doğumu geciktirebilmektedir.

Epidural anestezi sonrası ayaklarda karıncalanma ve uyuşma gözlemlenmeye başlanmakta ve göbek hizasına kadar yükselen uyuşukluk hissi yaşanmaktadır. İlacın etkisini göstermesiyle birlikte ananenin doğum sancılarında azalmalar meydana gelmekte ve ilerleyen süreçte doğum sancıları tamamen geçerek, rahim kasılmaları hafif basınçlar halinde hissedilmektedir. Bu aşamada uzmanlar tarafından gerçekleştirilen müdahaleler ile, annenin gerekli ıkınmaları gerçekleştirilmesi sağlanmakta ve doğum hızlandırılabilmektedir.

Ağrısız Doğumun Avantajları Nelerdir?

• Epidural anestezi yoluyla gerçekleştirilen ağrısız doğum ile, etkili bir ağrı kontrolü sağlanmakta ve bu kontrol bütün doğum süreci boyunca uygulanabilmektedir.
• Uzun süren doğumlarda anneye dinlenme ve gerekli ıkınmayı gerçekleştirebilmek için enerji depolama imkanı sağlamaktadır.
• Anne bütün doğum sürecinde aktif bir rol alabilmekte ve doğumun her anına tanıklık edebilmektedir.
• Annenin ağrılı ve gergin bir doğum süreci geçirmesindense, pozitif bir doğum deneyimi yaşaması sağlanmaktadır.
• Epidural anestezi yoluyla acil ve gerekli durumlarda normal doğumdan kolaylıkla sezaryene geçiş yapılabilmektedir.
• Ağrısız doğum uygulaması ile, doğum sonrası annenin daha kolay toparlanabilmesi mümkün olmaktadır.