Sağlıklı bir hamilelik geçirip, 40 hafta sonunda sağlıklı bir bebek sahibi olmak her çiftin özlemidir. Sağlıklı bir hamilelik, hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı için büyük önem taşır. Bu süreçte, hem fiziksel hem de duygusal sağlığı destekleyen birçok faktör vardır.

Hamile kalmadan önce annede mevcut bir hastalık olup olmadığı taranmalı, önemli bir hastalık varsa tedavi edildikten sonra gebe kalınmalıdır. Bu hastalıklar şeker, kalp hastalığı, tiroid bezi hastalığı, genetik hastalıklar, enfeksiyonlar (toxoplazmozis, hepatit B, C, kızamıkçık, CMV gibi) olabilir. Gebelikten önce jinekolojik muayene yaptırıp, sağlıklı gebeliğe engel bir durum olup olmadığı belirlenmelidir. Hamilelikte oluşabilecek anneye ve bebeğe ait hastalıkların tespiti yapılabilir. Anneye doğum hakkında bilgi verilmeli, yenidoğan bakımı öğretilmelidir. Anne, doğumdan sonra kullanabileceği kontrol yöntemleri hakkında eğitilmelidir.

Gebelikte Uygulanan Testler

Hamilelik sırasında anne ve bebeğe ait riskli durumlar şöyle özetlenebilir:

• Gebelikte şeker ve kalp hastalığı
• Ölü doğum
• Tekrarlayan düşükler
• Rahimle ilgili geçirilmiş ameliyatlar
• Çoğul gebelikler
• Erken doğumlar
• Uzamış gebelik
• Kan uyuşmazlığı
• Su kesesinin erken yırtılması
• Bebekte gelişim bozukluğu
• Gebelik zehirlenmesi
• Bebeğin eşinin önde yerleşmesi, eşin erken ayrılması

Bu risklerin bir kısmı hamilelikten önce vardır, bir kısmı hamilelikle başlar. Bunun için gebenin belirli aralıklarla takibi şarttır.

Bu takiplerde yapılması gereken testler şunlardır:

• Hamilenin kan grubu testi: Gebenin kan grubu Rh negatif ise eşinin kan grubu da bakılır. Eşinin kan grubu Rh pozitif ise kan uyuşmazlığı vardır. Bu durumda gebeye belirli aralıklarla indirekt coombs testi yapılır.
• Tam idrar tahlili, idrar kültürü
• Tam kan sayımı, biyokimya testleri, şeker yükleme testi
• HIV testi, hepatit B, hepatit C, TSH, gerekiyorsa TORCHES
• 11-14. hafta arası NT (ense kalınlığı) ölçümü ve ikili test
• 16-20. hafta arası ikinci düzey detaylı ultrason
• 16-19. hafta arası üçlü tarama testi, yüksek risk varsa daha ileri tetkik olan amniosentez yapılır.
• 22-24. haftalar arası ultrason ile bebeğin gelişimi değerlendirilir.
• 28. hafta da ultrason ile genel kontrol, kan uyuşmazlığı varsa antikor tayini, 50 gram glukoz ile şeker yükleme
• 32. hafta genel ultrason muayenesi
• 36. hafta NST testi, tam kan sayımı
• 38.-40. hafta NST ve genel ultrason değerlendirmesi yapılır.

Gebelikte Annenin Dikkat Etmesi Gerekenler

Hamilelik süresince annenin beslenmesi, bebeğin büyüme ve gelişimi için kritik bir öneme sahiptir. Besleyici gıdalar tüketmek, vitamin ve mineral ihtiyaçlarını karşılamaya yardımcı olur. Hamilelikte folik asit, demir, kalsiyum, omega-3 yağ asitleri, protein ve lif açısından zengin yiyeceklerin alınması önerilir. Hamilelikte vücudun su ihtiyacı artar. Yeterli sıvı alımı, amniyotik sıvı dengesini korur ve annenin kan hacminin artmasına yardımcı olur. Günlük en az 8-10 bardak su içilmesi önerilir.

Hafif ve orta yoğunlukta egzersizler, hamilelik süresince annenin formda kalmasına, enerji seviyesini yükseltmesine ve doğum sırasında dayanıklılığını artırmasına yardımcı olabilir. Hormonlardaki değişiklikler ve fiziksel rahatsızlıklar uyku düzenini etkileyebilir. Günde en az 7-9 saat uyumak, hem anne adayının sağlığını hem de bebeğin gelişimini olumlu etkiler. Hamilelikte stres, anne ve bebeğin sağlığı üzerinde olumsuz etkilere sahip olabilir. Stresten kaçınmak için meditasyon, yoga, nefes egzersizleri veya rahatlatıcı hobiler gibi stres yönetimi teknikleri kullanılabilir. Ayrıca, duygusal destek için aile ve arkadaşlarla iletişim halinde olmak önemlidir.

Hamilelikte sigara içmek, alkol almak ve uyuşturucu kullanmak bebeğin sağlığını ciddi şekilde tehlikeye atabilir. Gebelikte bazı vitamin ve mineral ihtiyaçları artar. Doktor tavsiyesi ile alınacak takviyeler, eksikliklerin giderilmesine yardımcı olabilir. Hamilelik, vücudun ekstra çalıştığı bir dönemdir. Annenin kendini yorgun hissettiği anlarda dinlenmesi, vücudun yenilenmesine ve enerjisini toplamasına yardımcı olur. Hamilelik süresince düzenli prenatal kontroller, bebeğin gelişimini izlemek ve herhangi bir sağlık sorununu erken tespit etmek için gereklidir. Ultrason, kan testleri ve diğer taramalar yoluyla bebeğin sağlığı kontrol edilir ve annenin sağlığı değerlendirilir.